در این مقاله می خواهیم درباره ی اوراق مزارعه که یک نوع قرارداد است و در ایران بسیار رواج دارد صحبت کنیم، برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای مطالب همراه ما باشید.
- نکته : حواستان باشد اوراق مزارعه را با اوراق مضاربه اشتباه نگیرید.
اوراق مزارعه چیست
اوراق مزارعه یک نوع قرارداد است که در آن بین دو نفر قراردادی بسته می شود که طی این قرارداد زمین با مدت زمان مشخص در اختیار شخص دیگر قرار می گیرد و آن شخص برای زمین کار می کند و سود بدست آمده از محصول را بین خود و صاحب زمین تقسیم می کنند.
در این نوع قرارداد ها به صاحب زمین مزارع و به کسی که بر روی زمین کار می کند زارع می گویند با این نوع قرارداد طرفین سود خوبی می کنند که به نفع هر دو آن ها است. هم چنین بهتر است این را هم بدانید که صاحب زمین نباید حتما مالک زمین باشد اگر از مالک زمین وکالت هم داشته باشد کافی است.
در نهایت می توان این گونه بیان کرد که ابزارهای مالی که بر اساس قرارداد های شرعی طراحی (که در آن قوانین اسلام را نقض نکند) و در بازار های اسلامی مورد استفاده قرار بگیرد را اوراق مزارعه می گوییم.
این کار خیلی در روستا ها و جا هایی که زمین های زیادی وجود دارد رواج دارد چرا که گاهی اوقات صاحب زمین توانایی کار بر روی زمین را ندارد و شخص دیگری این کار را با بستن قرارداد اوراق مزارعه انجام می دهد. در حقیقت با استفاده از این اوراق زندگی برای بسیاری از افراد راحت تر شده و انان می توانند با مشارکت در این گونه زمینه ها سود خوبی را به دست اورده و به سرمایه خود اضافه کنند.
اوراق مزارعه، اوراق بهادری است که و به تبع قرارداد مزارعه فقط در زمینه ی زراعت است و شامل همه انواع محصولات زراعی که می توان کاشت و آن را برداشت کرد می شود.
قوانین اوراق مزارعه
این اوراق دارای یکسری قوانین است که در این قسمت به آن می پردازیم:
در این اوراق باید مدت زمان مشخص و در قرارداد ذکر شود، باید مزارع و عامل بدانند که چگونه زمین را نصف کنند مثلا به صورت ربع یا ثلث یا نصف و غیره باشد و باید حتما تعیین شود، در این قرارداد نباید ذکر شود که یکی از دو طرف علاوه بر سود حاصل خود، مال دیگری نیز به او داده شود، در آن لازم نیست حتما شخص مالک زمین باشد اگر وکالت نیز داشته باشد کافی است، نوع کاشت و برداشت محصول باید مشخص شود و در قرارداد ذکر شود در غیر این صورت عامل در اختیار نوع محصول مختار خواهد بود.
تمامی این موارد از قوانین پایه ای است که برای معامله هر دو طرف باید به ان توجه داشته باشند. هر کدام از قانون های بالا برای منظوری وضع شده است و در صورت نبودن هر یک از ان ها، قرار داد ناقص بوده و احتمال اشکال در ان وجود خواهد داشت.
شرایط فسخ اوراق مزارعه
شرایطی نیز وجود دارد که اگر اتفاق بیوفتد قرارداد اوراق مزارعه فسخ می شود که ما در این قسمت این شرایط را بیان می کنیم:
هر یک از عامل و مزارع میتواند در صورت چیره شدن در معامله آن را فسخ کند، هر گاه زمین با مشکلاتی مانند فقدان آب و یا در دسترس نبود آب مواجه شود فرد می تواند این معامه را فسخ کند، اگر در معامله ذکر شود که سود حاصل فقط به یک نفر تعلق بگیرد این معامله فسخ می شود.
در نهایت دو شخص که می خواهند قرارداد مزارعه را اجرا کنند حتما قبل از آن باید با قوانین آشنایی داشته باشند پس باید درمورد این قوانین تحقیق کنند و هم چنین این کار باید توسط موسسه های قانونی انجام شود تا در آینده مشکلی برای طرفین قرارداد ایجاد نکند.
مسئولین در این باره بیان کرده اند که خیلی از افراد بین خودشان این قرارداد را بسته اند و به موسسات مراجعه نکرده اند و بعد از مدت ها بین آن ها خصومت و مشکلاتی به وجود آمده است که نتوانسته اند این مشکلات را حل کنند و یا به دادگاه مراجعه کرده اند و یا حق یکی از آن ها پایمال شده است.
اگر هر یک از قوانین این قرارداد نقض شود می توان گفت که معامله با اشکال مواجه شده و از اعتبار قانونی بر خوردار نیست. البته این مورد بسیار خوب و حیاتی است چرا که یک معامله خوب بهتر از یک معامله شک و شبهه دار است و در این صورت خیال هر دو طرف نیز راحت تر است.
اوراق مضاربه خاص
اوراق مضاربه را اگر بخواهیم در زمینه سرمایه گذاری معنی کنیم به این صورت است که شخصی سرمایه خود را به شخص دیگر (عامل) می دهد و در مقابل این کار سود مشخصی از آن بگیرد، هم چنین این سود بستگی به فعالیت تجاری دارد.
این فعالیت ها برای کسانی که زمین زراعی دارند ولی به دلایلی نمی توانند بر روی آن کار کنند و بدون استفاده مانده است و در مقابل کسانی که می خواهند کار کنند ولی زمین زراعی ندارند بسیار مناسب است.
این اوراق بسیار برای کسانی که می خواهند کار کنند ولی زمین ندارند و یا برعکس برای کسانی که زمین دارند و نمی توانند کار کنند مناسب است. به یاد داشته باشید برای این کار حتما باید راه های قانونی طی شود تا در آینده مشکلی برای طرفین قرارداد پیش نیاید، چرا که افرادی هستند که می گویند از این قرارداد استفاده کرده اند ولی قانونی آن را پیش نبرده اند و برایشان مشکلاتی به وجود آمده است.
بهتر است این گونه بگوییم که در صورتی که می خواهیم از این روش سود اور استفاده کنیم باید تمامی قوانین مربوط به ان را قبول داشته باشیم و در صورتی که به ان ها پای بند نباشیم با مشکلاتی جدی مواجه خواهیم شد. به همین منظور نباید طمع کرده و به اخطار ها بی توجه باشیم زیرا ممکن است نتایج نا گواری را برای ما به همراه داشته باشد.
انواع اوراق مضاربه
اوراق مضاربه 3 نوع دارد که در این قسمت انواع آن را بیان می کنیم:
اوراق مضاربه عام با سررسید به این صورت است که شخص سررسید معینی را مثلا 2 سال یا 4 سال را مشخص می کند و هم چنین باید دوره های مالی را نیز مشخص کند مثلا شش ماه یا یک سال بعد از آن اوراقی را منتشر می کند و بعد از آن با سرمایه حاصل به تجارت می پردازد.
اوراق مضاربه خاص به این صورت است که هنگامی که یک فعالیت تجاری خاص انجام می شود بعد از عرضه و تمام شدن آن فعالیت، سود بدست آمده از آن بین طرفین قرارداد تقسیم می شود. در حقیقت با این کار طرفین معامله با سرعت و شفافیت بیش تری به سود خود دست پیدا می کنند.
اوراق مضاربه عام بدون سرسید به این صورت است که این اوراق مانند اوراق بالا عمل می کند با این تفاوت که در آن سررسید وجود ندارد با این حال دارای اعتبار بوده و در هر دوره مالی سود پرداخت می کند. برای این که در اوراق مزارعه همه چی درست پیش برود می توانید از این 3 نوع یکی را انتخاب کنید.
البته ما نمی توانیم بگوییم که کدام یک از این سه نوع روش بهتری است و شما باید حتما از ان استفاده کنید. بلکه هدف ما از بیان این مطلب این است که شما به خوبی با این سه نوع اشنا شوید و اطلاعات کافی در رابطه با ان ها داشته باشید. به همین منظور انتخاب هر یک از ان ها موضوعی شخصی است و نمی توان در ان دخالت کرد.
دستورالعمل انتشار اوراق مضاربه
اوراق مزارعه در بورس ایران نیز صورت می گیرد و سهامداران می توانند این اوراق را خریداری کنند. در چند وقت اخیر اوراق مزارعه در بورس تهران بسیار مورد توجه قرار گرفته است و سهامدارن زیادی روی آن سرمایه گذاری کرده اند. البته بد نیست بدانید که تبلیغات در این زمینه نیز چندان بی اثر نبوده است و مسئولین کشور مردم را تشویق کردند تا پول های اضافه خود را به بورس وارد کنند تا بتوانند از ان صاحب سود نیز بشوند که صد البته این گونه تبلیغ ها بر روی درصد زیادی از مردم اثر گذاشت.
کاربرد اوراق مزارعه به این گونه است که گاهی اوقات فردی دارای زمین های زیادی است ولی بنا به دلایلی از همه زمین هایش نمی توانند استفاده کند، در مقابل آن فرد دیگری است که بنا دلایلی مانند علاقه و یا درآمد زایی می خواهد بر روی زمینی مشغول به کار شود ولی زمین ندارد که با آن کار کند. به این صورت این دو فرد می توانند در چهارچوب قوانین از اوراق مزارعه استفاده کنند به این صورت هر دو شخص سود می کنند.
می توانیم با یک مثال به زبان ساده تر آن را بیان کنیم به این صورت که شخصی یک ماشین دارد و بنا به دلایلی نمی توانند از آن ماشین استفاده کند و بدون استفاده رها شده است حال شخص دیگری می خواهد با ماشین کار کند ولی ماشین ندارد، کسی که ماشین دارد آن را می تواند به فرد دیگر بدهد تا با آن کار کند در عوض سود بدست آمده حاصل از کار با ماشین را بین خود تقسیم می کنند.
همان طور که می بینید اوراق مزارعه به ما کمک می کند که از داشته های خود نهایت استفاده را ببریم و در طرف دیگر در صورتی که ان ها را نیاز نداشتیم، می توانیم در غالب یک قرارداد با فرد دیگری از ان بهره ببریم. در حالت کلی این موضوع یک موضوع دو سر سود است و هم به نفع کسی است که مال خود را به اشتراک می گذارد و هم به نفع کسی است که از اموال دیگران استفاده می کند و سود خود را می برد.
بخش های اوراق مزارعه
اوراق بهادار مزارعه یک نوع ابزار مالی بوده که نرخ بازدهی متناسب با نرخ بازدهی بخش کشاورزی است. به این صورت است که این کار به از سمت نقدینگی به سمت بخش کشاورزی پیش می رود که این کار باعث تولیدات بیشتر کشاورزی، اشتغال زدایی مخصوصا برای جوانان و رفاه بیشتر می شود هم چنین این کار باعث گسترش بازار های ایران نیز می شود.
یکی از مزیت های دیگر اوراق مزارعه این است که از تقسیم شدن زمین های کشاورزی، زراعی و باغ های بزرگ به صورت بی رویه جلوگیری می کند و دیگر مزیت آن باعث نقدینگی بیش تر نیز می شود. در حقیقت با این کار به شکل مناسب تری اموال تقسیم می شود و از به وجود امدن شبهات جلوگیری می شود.
جالب است که بدانید اگر عقد مزارعه به هر دلیلی باطل شود، تمام محصول مال کسی است که آن را کاشته است و طرف دیگر که مالک زمین یا آب بوده است به نسبت آن چه که مالک بوده، مستحق اجرتالمثل خواهدبود. همچنین به شما پیشنهاد می کنیم از دیگر مقالات iranbourse بازدید به عمل آورید.
سوالات متداول درباره ی اوراق مزارعه
مزیت استفاده از اوراق مزارعه در کشاورزی چیست؟
یکی از مزیت های دیگر این کار این است که از تقسیم شدن زمین های کشاورزی، زراعی و باغ های بزرگ به صورت بی رویه جلوگیری می کند و دیگر مزیت آن باعث نقدینگی بیشتر نیز می شود.
اوراق مضاربه در سرمایه گذاری به چه معنا است؟
اوراق مضاربه را اگر بخواهیم در زمینه سرمایه گذاری معنی کنیم به این صورت است که شخصی سرمایه خود را به شخص دیگر (عامل) می دهد و در مقابل این کار سود مشخصی از آن بگیرد، هم چنین این سود بستگی به فعالیت تجاری دارد.
اوراق مضاربه چند نوع است؟
شامل 3 نوع: اوراق مضاربه عام بدون سرسید، اوراق مضاربه خاص، اوراق مضاربه عام با سرسید است.
اوراق مزارعه چه نفعی برای افراد دارد؟
در رابطه با این سوال می توانیم بگوییم که با این کار هم ان فردی که دارای زمین و مالی است سود می برد و هم کسی که ان را نداشته اما به دنبال کار کردن بر روی ان زمین هاست. زیرا کسی که زمینی بلا استفاده دارد می تواند از ان سود اوری داشته باشد و هم کسی که برای کار کردن بر روی ان زمین ها اماده است!